Ons Praat Foto’s
If you want something to look interesting, don’t light all of it. – John Loengard
Johan Viljoen
Kuns in al sy forme en genres het dikwels ‘n wye definisie vir elkeen van die genres na gelang van verskillende menings. Fotografie en die subgenres darvan is nie anders nie.
Wanneer daar dan gepraat word oor sogenaamde “High Key” en “Low Key”-fotografie, is dit weer belangrik om persoonlike voorkeur en grade van lig en donker en die onderskeie vereistes om aan te voldoen vir dié tipe fotografie, te voorsien.
Dit gesê kan High Key (Hoë Sleutel/Register as jy wil) en Low Key (Lae Sleutel/Register) breedweg onderskeidelik as die opsetlike gebruik van baie lig en baie min lig beskryf word.
Dit moet egter nie verwar word met ‘n foto wat net te wit (oorbelig) of net te donker (onderbelig) is nie. ‘n Onderbeligte foto kan bv. vaal en dof wees, waar daar dikwels hoë kontras in Low Key-fotografie is.
Oor die algemeen word daar verwag dat foto’s eweredig belig moet wees, maar met hierdie tipe foto’s word daar doelbewus hiervan afgewyk.
Die bedoeling is om met ‘n High Key-foto ‘n redelike groot gedeelte baie lig te hê sodat jou onderwerp (darem steeds baie goed gedefinieer) al die aandag kan trek al is dit nie die ligte deel op die foto nie.
Die teenoorgestelde geld natuurlik vir Low Key-foto’s. Daar sal jy weer meesal ‘n groot donker gedeelte gebruik om juis die fokus op jou ligter of skakerings van ligter onderwerp te plaas.
Dit kan ook ‘n bydrae maak tot die stemmingsgevoel (soms swaar) van die Low Key-foto.
Anders as wat baie mense dink, is dit nie nodig om altyd mense vir Low Key te gebruik nie, maar mense en portretstudies met baie karakter leen hul ook by uitstek vir hierdie tipe fotografie.
Ook word die menslike liggaam dikwels in Low Key afgeneem om patroon en liggaamslyne te aksentueer. Baie gewild vir naakstudies. (Let net op dat die Swartland Fotografieklub ‘n bepaalde beleid het rondom naakfotografie en die inskryf van sulke foto’s vir klubkompetisie).
Daar word dikwels na binneshuise fotografie gekyk vir Low Key-foto’s omdat ekstra lig afgeskerm kan word vir meer beheer om die lig – kunsmatig of natuurlik (soms deur skrefies) – op die gewenste plekke te laat skyn. Skuif jou lig en jou onderwerp – ook ten opsigte van mekaar – en kyk hoe die dinamika van jou foto verander.
Dit is moeiliker om tonele vir hierdie tipe foto’s helder oor dag buite te kry, maar dié tegniek word wel met groot vrug buite aangewend, veral as jy ‘n baie donker agtergrond met ‘n ligte onderwerp afneem.
Vir Low Key-foto’s moet jy seker maak jou kamera probeer nie kompenseer omdat die toneel donker is nie. Jy sal juis dalk ‘n paar strepies wil onderbelig.
Om slegs ‘n ligstrepie op die kant van ‘n gesig te wys bv. en straks die res van die gesig geleidelik in grade van skuduwee te hul, kan ‘n baie dramatiese effek gee.
Met redigering is die inbring van ekstra kontras baie gewild om Low Key-foto’s verder te laat op staan.
Vir High Key-foto’s is ‘n ligte agtergrond soos die lug op ‘n bewolkte dag baie handig om kompeterende skaduwees te beperk. Ook hier sal kameras in outomatiese verstellings probeer kompenseer vir die ligte agtergrond en dan juis die teenoorgestelde effek gee as die ligte foto wat jy wil neem. Dan moet jy weer ‘n stop of twee oorbelig vir die gewenste effek.
Dit sal ook moontlike skaduwees en donker gedeeltes versag/ligter trek.
High Key-foto’s kan ook binneshuis en in studio geneem word. ‘n Ligte agtergrond en baie lig sal dan die vertrekpunt wees.
En natuurlik geld die algemene beginsels dat jy met beide donker en ligte tonele moet seker maak jou sluiterspoed is vinnig genoeg as jy die onderwerp skerp wil hê.
Hier is ‘n driepoot maar die antwoord. Lensopening dan ook so wyd moontlik oop as jy jou diepte van veld wil beperk, maar as die agtergrond baie lig of donker is, is daar in elk geval nie iets wat kompeteer nie.
Jy kan ook die ISO (ligsensitiwiteit) op jou kamera met vrug aanwend – ook om meer grein in veral jou Low Key-foto’s te kry. Maar soms is die grein ook ongewens. Dit is ‘n kwessie van voorkeur.
Daar is ook ‘n persepsie dat Low Key-foto’s net swart en wit moet wees. Wel, dié twee werk dikwels baie goed saam, maar die tegniek werk ook baie goed in kleurfotografie.
.
.
.
So wat nou oorbly is om jou vinger op die kamera se knoppie te kry.
.
.
.
Tot ‘n volgende keer
Geniet die LIG
J Berto V
Wherever there is light, one can photograph. – Alfred Stieglitz