Skaduwees & negatiewe ruimtes

Ons Praat Foto’s: Skaduwees & negatiewe ruimtes

Johan Viljoen

‘Photography is a love affair with life’…more specifically with the light and the shadows thereof…

Negatief het in die laaste paar maande die wêreld oor baie meer positief geraak.

En die teenoorgestelde is ook waar van positief… Oor die jare was negatief maar deel van fotografie en was daar na alle waarskynlikheid baie meer negatiewe as positiewe (dit is nou as jy skuifies buite rekening laat).
Maar, soos in 2020, het jy goeie en slegte negatiewe gekry. Fotomakers het maar ontwikkel en die goeie daaruit geneem. So ook in die gebruik van negatiewe ruimtes. Met soveel skole in fotografie wat toutrek tussen smaak en reëls, bly die voorkeurskakerings van die donker in skaduwees en die grade van negatief elkeen se persoonlike liefde.
Jy kan bv. hou van die skool wat sê: “Less is more.” Óf: “If it is not close enough, it is not good enough.”
Maar kom ons kyk na eersgenoemde. Negatiewe ruimte om ‘n onderwerp maak die onderwerp noodwendig kleiner op die foto. Dit is belangrik om negatief nie met leeg te verwar nie.

Die negatiewe ruimte sal net só wees, dat dit nie met die hoofonderwerp kompeteer nie.
Dit kan dalk minder in fokus wees of meer effekleurig of ‘n meer subtiele kleur of net uit eenderse patrone bestaan. Die idee is dat dit bydra om jou oog na die onderwerp te lei. Dit kan dikwels ook, nie-kompeterend, die onderwerp in konteks of omgewing plaas.
Daar is natuurlik weer diskresie en nie elke kyker of beoordelaar sal dieselfde
hoeveelheid negatiewe ruimte vereis nie. Soms is die hoofonderwerp se kleur so oordonderend en die kontras so groot dat in sommige kykers se oë jy kan wegkom met ‘n relatief besige res van die foto, maar dit is smaak.


So byvoorbeeld is dit erg debatteerbaar of hierdie boom se takke as negatiewe ruimte beskou kan word… Na my mening is dit ‘n bietjie te veel in fokus en promiment…
Negatiewe ruimte kan ook wit of swart wees om veral op ‘n swart-en-wit-foto tot drama by te dra.
Op hierdie foto dra die gebruik van die skaduwee verder by.
Die kyker se oog soek meesal instinktief na die gedeelte van die foto wat in fokus is. Lig vang ook altyd die oog eerste. Behalwe as die grootste deel in die lig is natuurlik…
‘n Groot oop ruimte met agtergrondkleure wat juis kontrasteer eerder as kompeteer, ‘n groot lensopening om juis die agtergrond uit fokus te kry of subtiele patrone wat die kyker se oog lei, kan als bydra tot die sukses van ‘n foto met negatiewe ruimte.


So is daar natuurlik nog die konvensionele plasing van jou onderwerp op een of meer van die denkbeeldige derdelyne wat meesal goed werk.
Skaduwees kan baie donker kolle of dele op ‘n foto tot gevolg hê en word dikwels deur kykers en beoordelaars as te swart en sonder definisie beskryf. Maar dit kan ook met groot vrug aangewend word om tekstuur of repetisie of lyne wat die oog lei, in jou foto te bring. Veral as die skaduwees effe meer subtiel is en daar steeds definisie in die donker gedeeltes sigbaar is, kan dit juis die WOW van die foto uitbring.
Dan is dit dikwels belangrik om, soos ook al voorheen gesê, juis te mik vir die oggend of die laatmiddag wanneer die son nie so fel is nie en die kontras tussen lig en donker minder.
Dan is die gevaar vir pikswart en spierwit uiterstes baie laer. Dit is ook die tyd van die dag wat die skaduwees langer is en groter impak op foto’s kan hê.
‘n Skaduwee of skaduwees kan juis bydrae om net genoeg kontras na jou foto te bring sodat die voorgrond of hoofonderwerp nog beter uitstaan.
Wanneer jy onseker is oor die beligting, want lig en donker gedeeltes het die geneigdheid om ‘n kamera se ligmeting te flous, is dit altyd wys om maar meer as een foto te neem. Om dan juis in terme van die kamera se lesing te oorbelig en te onderbelig.

Dit gee net soveel meer ruimte en opsies vir latere prosessering.
Ook wat hierdie sogenaamde “bracketing” betref is daar meer as een skool. Een van die gewildes praat van “expose to the right”. Dit beteken dat jy eerder ‘n bietjie meer belig as minder. Ander meen weer as ‘n gedeelte van jou foto eers uitgewas is, kan jy diaardie definisie nooit terugkry nie. Wel, die belangrikste is maar om jou eie smaak hier rondom te ontwikkel.
En natuurlik is dit steeds die beste om in “raw”-formaat foto’s te maak.


Sodoende verseker jy dat jy die meeste moontlike definisie op die elektroniese fotolegger behou.
Jy kan natuurlik ook skaduwees en negatiewe ruimtes kombineer om jou werk.
Dan gebruik jy dit juis as boustene om die sotirew te vertel.
Intussen. Hou die vingers op daai knoppies… want net dalk beland daar ‘n 50 randjies in jou maksiespaar….
Geniet en gee jou kreatiwiteit vrye teuels en hulle sê: Wat in die skaduwee is, sal aan die lig kom…


Tot ‘n volgende keer
J Berto V


“White space is to be regarded as an active element, not a passive background.” – Jan Tschichold (Grafiese ontwerper)

Leave a Reply